آشالازی

آشالازی

آشالازی (Achalasia) اختلال نادری است که باعث می‌شود عبور غذا و مایعات از مِری (Esophagus) به معده (Stomach) دشوار شود. آشالازی زمانی رخ می‌دهد که اعصاب مری آسیب ببینند. در نتیجه، به مرور زمان مری فلج (Paralyzed) و گشاد (Dilated) می‌شود و در نهایت توانایی فشار دادن غذا به سمت معده را از دست می‌دهد. سپس غذا در مری جمع می‌شود، گاهی تخمیر (Fermenting) می‌شود و به داخل دهان باز می‌گردد که طعم تلخی دارد. برخی افراد این عارضه را با بیماری ریفلاکس معده به مری (Gastroesophageal reflux disease / GERD) اشتباه می‌گیرند. در حالیکه، در آشالازی غذا از مری می‌آید، و درGERD  مواد از معده می‌آید. هیچ درمانی برای آشالازی وجود ندارد. هنگامی که مری فلج می‌شود، عضله نمی‌تواند دوباره به درستی کار کند. اما علائم بیماری، معمولاً با آندوسکوپی، درمان کم تهاجمی یا جراحی قابل کنترل هستند.

۱)    علل و فاکتورهای خطر
علت دقیق آشالازی به خوبی شناخته نشده است. محققان گمان می‌کنند که ممکن است به دلیل از دست دادن سلول‌های عصبی در مری ایجاد شود. مهمترین فاکتورهای خطر عبارتند از:
•    عفونت ویروسی
•    پاسخ‌های خودایمنی (Autoimmune)
•    اختلال ژنتیکی ارثی
•    سن: در سنین میانسالی بیشتر رایج است

2)    علائم
علائم آشالازی عموماً به تدریج ظاهر می‌شوند و با گذشت زمان بدتر می‌شوند. علائم و نشانه‌ها ممکن است شامل موارد زیر باشد:
•    ناتوانی در بلع (دیسفاژیDysphagia /)، که ممکن است احساس شود که غذا یا نوشیدنی در گلو گیر کرده است.
•    برگشت (Regurgitating) غذا یا بزاق
•    سوزش سردل
•    آروغ زدن
•    درد قفسه سینه که می‌آید و می‌رود
•    سرفه در شب
•    پنومونی (ناشی از آسپیراسیون غذا به ریه‌ها)
•    کاهش وزن
•    استفراغ

3)    عوارض
بیماری آشالازی می‌تواند خطرناک باشد، به خصوص اگر بدون درمان باقی بماند. آشالازی می‌تواند باعث کاهش وزن قابل توجه و سوءتغذیه شود. در این افراد خطر کمی برای ابتلا به سرطان مری هم وجود دارد، مخصوصاً زمانیکه این بیماری برای مدت طولانی در بدن باقی بماند. مهمترین عوارض عبارتند از:
•     پنومونی
•    عفونت‌های ریوی
•    سرطان مری

۴)    تشخیص
آشالازی را می‌توان نادیده گرفت یا به اشتباه تشخیص داد زیرا علائمی مشابه با سایر اختلالات گوارشی دارد. برای آزمایش آشالازی، پزشک احتمالاً توصیه به موارد زیر می‌کند:  
•    مانومتری مری (Esophageal manometry)
•    عکسبرداری با اشعه ایکس از دستگاه گوارش فوقانی (ازوفاگرامEsophagram /)
•    اندوسکوپی فوقانی (Upper endoscopy)

5)    رویکردهای درمانی و مراقبتی
درمان آشالازی بر آرام کردن یا کشش باز کردن اسفنکتر (Sphincter) تحتانی مری تمرکز دارد تا غذا و مایعات بتوانند راحت‌تر در دستگاه گوارش حرکت کنند. درمان‌های اختصاصی به سن، وضعیت سلامتی و شدت آشالازی بستگی دارد.
رویکردهای غیر جراحی
•    اتساع پنوماتیک (Pneumatic dilation)
•    بوتاکس (سم بوتولینوم نوع (A
•    تجویز دارو: نیتروگلیسرین(Nitroglycerin) ، نیفیدیپین (Nifedipine)
رویکردهای جراحی
•    میوتومی هلر (Heller myotomy)
•    میوتومی آندوسکوپی دهانی (Peroral endoscopic myotomy /POEM)
تغییر سبک زندگی
•    اجتناب از خوردن الکل و کافئین
•    اجتناب از سیگار
•    نوشیدن آب زیاد
•    عدم پرخوری در شب
•    خوردن وعده‌های غذایی کوچکتر
•    افزایش مصرف فیبر

آخرین مطالب