منو بایو ویزیت
خانه عناوین

بیماری رفلاکس معده به مری

تاریخ انتشار: 1402/02/17 خواندن 10 دقیقه eye 410

بیماری رفلاکس معده به مری (Gastroesophageal reflux disease / GERD) زمانی اتفاق می‌افتد که اسید معده مکرراً به مری برمی‌گردد. این شستشوی معکوس (رفلاکس اسید /xAcid reflu) سبب تحریک لایه پوششی مری می‌شود. بسیاری از افراد گاهی اوقات رفلاکس اسید را تجربه می‌کنند. با این حال، هنگامی که رفلاکس اسید به طور مکرر اتفاق می‌افتد، باعث‌ GERD می‌شود. اکثریت افراد با تغییر شیوه زندگی و مصرف دارو، ناخوشی ناشی ازGERD  را مدیریت می‌کنند و اگرچه غیر معمول است، برخی دیگر ممکن است برای کاهش علائم به جراحی نیاز داشته باشند.

1- علل و فاکتورهای خطر
GERD پیامد رفلاکس مکرر اسید یا رفلاکس محتوای غیر اسیدی از معده است. با قورت دادن غذا، یک نوار حلقوی عضلانی در اطراف انتهای مری (اسفنکتر تحتانی مریLower esophageal sphincter / ) شل می‌شود تا غذا و مایعات به معده وارد شود. سپس اسفنکتر دوباره بسته می‌شود. اگر اسفنکتر آنطور که باید شل نشود یا عملکردش ضعیف شود، اسید معده می‌تواند به مری برگردد. این شستشوی معکوس مداوم اسید، پوشش مری را تحریک می‌کند و اغلب باعث التهاب آن می‌شود.
شرایطی که می‌تواند خطر ابتلا به GERD را افزایش دهد، عبارتند از:
  • چاقی
  •  فتق هیاتالHiatal hernia) )
  • بارداری
  • اختلالات بافت همبند، مانند اسکلرودرمی (Scleroderma)
  • تاخیر در تخلیه معده
عواملی که می‌توانند رفلاکس اسید را تشدید کنند، عبارتند از:
  • سیگار کشیدن
  • خوردن وعده‌های غذایی حجیم یا غذا خوردن در اواخر شب
  • خوردن غذاهای محرک مانند غذاهای چرب یا سرخ شده
  • نوشیدن برخی نوشیدنی‌ها مانند الکل یا قهوه
  • مصرف برخی داروها مانند آسپرین (Aspirin)
 

2- علائم
علائم و نشانه‌های رایج GERD عبارتند از:
  • احساس سوزش در قفسه سینه (سوزش سر دلHeartburn / )، که معمولاً بعد از غذا خوردن شروع می‌شود و ممکن است در شب یا هنگام دراز کشیدن بدتر شود.
  • شستشوی معکوس (برگرداندنRegurgitation / ) غذا یا مایعات ترش
  • درد قسمت فوقانی شکم یا قفسه سینه
  • مشکل در بلع (دیسفاژیDysphagia / )
  • احساس وجود یک توده در گلو
در صورت اسید رفلاکس شبانه، ممکن است این موارد تجربه شود:
  • سرفه مداوم
  • التهاب تارهای صوتی (لارنژیتLaryngitis / )
  • بروز آسم (Asthma) یا بدتر شدن آن
 

3- عوارض
با گذشت زمان، التهاب مزمن در مری میتواند باعث موارد زیر شود:
  • التهاب بافت داخلی مری (ازوفاژیتEsophagitis / ). اسید معده می‌تواند بافت مری را تجزیه کند و باعث التهاب، خونریزی و گاهی اوقات زخم (Ulcer) باز شود. ازوفاژیت می‌تواند باعث درد و دشواری بلع شود.
  • باریک شدن مری (Esophageal stricture). آسیب به قسمت تحتانی مری ناشی از اسید معده، باعث ایجاد بافت اسکار (Scar) می‌شود. بافت اسکار مسیر غذا را باریک می‌کند و منجر به مشکلات بلع می‌شود.
  • تغییرات پیش سرطانی در مری (مری بارتBarrett esophagus / ). آسیب ناشی از اسید می‌تواند باعث ایجاد تغییراتی در بافت پوشاننده قسمت تحتانی مری شود. این تغییرات با افزایش خطر ابتلا به سرطان مری همراه است.

4- تشخیص
پزشک ممکن است GERD را بر اساس سابقه علائم و معاینه جسمانی تشخیص دهد. برای تأیید تشخیص GERD یا بررسی عوارض، پزشک ممکن است موارد زیر را توصیه کند:
  • اندوسکوپی فوقانی (Upper endoscopy)
  • آزمایش پروب اسید سرپایی (Ambulatory acid (pH) probe test)
  • اشعه ایکس از دستگاه گوارش فوقانی (X-ray of the upper digestive system)
  • مانومتری مری (Esophageal manometry)
  • ازوفاگوسکوپی ترانس نازال (Transnasal esophagoscopy)
 

5- رویکردهای درمانی و مراقبتی
احتمالاً در ابتدا پزشک تغییر سبک زندگی و مصرف داروهای بدون نسخه را پیشنهاد می‌کند. اگر در عرض چند هفته بهبودی حاصل نشود، پزشک داروهای تجویزی و آزمایشات اضافی را توصیه کند.
-داروهای بدون نسخه
  • آنتی اسیدهایی که اسید معده را خنثی می‌کنند.
  • دارو برای کاهش تولید اسید: سایمتیدین (Cimetidine)، فاموتیدین (Famotidine) و نیزاتیدین (Nizatidine)
  • داروهایی که تولید اسید را مسدود می‌کنند و مری را التیام می‌بخشند: لانزوپرازول (Lansoprazole)، امپرازول (Omeprazole) و اس‌امپرازول (Esomeprazole)
-داروهای تجویزی
  • مهارکننده‌های پمپ پروتون با قدرت بالا. اس‌امپرازول (Esomeprazole)، لانسوپرازول (Lansoprazole)، امپرازول (Omeprazole)، پانتوپرازول (Pantoprazole)، رابپرازول (Rabeprazole) و دکسلانسوپرازول (Dexlansoprazole)
  • مسدود کننده‌های H-2 با قدرت بالا. فاموتیدین (Famotidine) و نیزاتیدین  (Nizatidine)
-جراحی و سایر روش‌ها
  • فوندوپلیکاسیون (Fundoplication)
  • دستگاه LINX
  • فوندوپلیکاسیون بدون برش از طریق دهان (Transoral incisionless fundoplication / TIF)
-برخی رویکردهای مراقبتی
  • حفظ وزن سالم
  • اجتناب از سیگار
  • بالاتر بودن سر نسبت به تنه و پاها موقع خوابیدن
  • عدم دراز کشیدن بعد از غذا
  • آرام غذا خوردن و جویدن کامل
  • خودداری از خوردن غذا و نوشیدنی‌هایی که محرک رفلاکس هستند
  • خودداری از پوشیدن لباس‌های تنگ

سمانه سلطانی

فوق لیسانس ایمونولوژی، دانشگاه علوم پزشکی تهران

آخرین مطالب