ساکروایلیت
ساکروایلیت
ساکروایلیت (Sacroiliitis) به معنای التهاب یک یا هر دو مفاصل ساکروایلیاک (Sacroiliac Joint) است. محل مفاصل ساکروایلیاک در محل تقاطع ساکروم (استخوان خاجی) و ایلیوم (استخوان حرقفی) است. ساکروایلیت میتواند باعث درد در باسن یا کمر شود و به پایین یک یا هر دو پا کشیده شود. ایستادن طولانیمدت یا بالا رفتن از پله میتواند درد را تشدید کند. تشخیص ساکروایلییت میتواند دشوار باشد، زیرا ممکن است با سایر علل کمردرد اشتباه گرفته شود. این بیماری با گروهی از بیماریهایی که باعث آرتریتِ التهابی ستون فقرات میشوند، ارتباط دارد. درمان ممکن است شامل فیزیوتراپی و دارو باشد.
۱) علل و فاکتورهای خطر
از جمله مهمترین علل و فاکتورهای خطر اختلال عملکرد مفصل ساکروایلیاک عبارتند از:
• آسیب تروماتیک (Traumatic injury). یک ضربه ناگهانی، مانند تصادف با وسیله نقلیه موتوری یا زمین خوردن، میتواند به مفاصل ساکروایلیاک آسیب برساند.
• آرتریت (Arthritis). استئوآرتریت (Osteoarthritis / OA) میتواند در مفاصل ساکروایلیاک رخ دهد، مانند بیماری اسپوندیلیت آنکیلوزان (Ankylosing spondylitis / AS) که نوعی آرتریت التهابی است که بر ستون فقرات تأثیر میگذارد.
• بارداری. مفاصل ساکروایلیاک باید شل و کشیده شوند تا با زایمان سازگار شوند. اضافه وزن و تغییر راه رفتن در دوران بارداری باعث ایجاد فشار اضافی بر روی این مفاصل شده و منجر به سایش غیر طبیعی میشود.
• عفونت. در موارد نادر، مفصل ساکروایلیاک میتواند عفونی شود.
• اندوکاردیت (Endocarditis)
• مصرف مواد مخدر غیرقانونی
2) علائم
درد همراه با ساکروایلیت بیشتر در باسن و پایین کمر رخ میدهد. همچنین میتواند پاها، کشاله ران، و حتی کف پا را تحت تاثیر قرار دهد. درد ساکروایلیت با موارد زیر تشدید میشود:
• ایستادن طولانیمدت
• تحمل وزن بیشتر روی یک پا نسبت به پای دیگر
• بالا رفتن از پله
• دویدن
• برداشتن گامهای بزرگ
3) عوارض
مانند سایر بیماریهایی که باعث درد مزمن میشوند، ساکروایلیت میتواند منجر به افسردگی (Depression) و بیخوابی (Insomnia) شود.
۴) تشخیص
در طول معاینه فیزیکی، پزشک ممکن است سعی کند با فشار دادن بر روی لگن و باسن، علت درد را مشخص کند. پزشک ممکن است پاهای فرد را در جهتهای مختلف حرکت دهد تا به آرامی مفاصل ساکروایلیاک را تحت فشار قرار دهد.
• تستهای تصویربرداری
عکسبرداری با اشعه ایکس از لگن میتواند نشانههایی از آسیب به مفصل ساکروایلیاک را نشان دهد. اگر پزشک مشکوک به اسپوندیلیت آنکیلوزان باشد، ممکن است آزمایش MRI را درخواست کند.
• تزریق بی حسی
از آنجایی که کمردرد میتواند دلایل زیادی داشته باشد، پزشک ممکن است استفاده از تزریقهای بیحس کننده (Anesthetics) را برای کمک به تشخیص پیشنهاد دهد. بعنوان مثال، اگر تزریق به مفصل ساکروایلیاک سبب توقف درد شود، این احتمال وجود دارد که مشکل از مفصل ساکروایلیاک باشد.
5) رویکردهای درمانی و مراقبتی
روند درمانی به علائم و نشانههای فرد و همچنین علت ساکروایلیت بستگی دارد.
• دارو: مسکنها (Pain relievers)، شل کنندههای عضلانی مانند سیکلوبنزاپرین (Cyclobenzaprine)، مهار کنندههای TNF: اتانرسپت (Etanercept) ، آدالیموماب (Adalimumab) و اینفلیکسیماب (Infliximab)
• فیزیوتراپی
• جراحی و روشهای دیگر: تزریقات مفصلی، عصب کشی با فرکانس رادیویی (Radiofrequency denervation)، تحریک الکتریکی (Electrical stimulation)، فیوژن مفصل (Joint fusion)
• استراحت کردن
• استفاده از کمپرس سرما و گرمای متناوب ممکن است به تسکین درد ساکروایلیاک کمک کند.
• اجتناب از سیگار
• اجتناب فعالیتهایی که منجر به درد میشوند مانند دویدن یا بالا رفتن از پلهها
• انجام تمرینات خم کردن مفصل ران