سینوزیت حاد

تاریخ انتشار: 1401/09/28 خواندن 10 دقیقه eye

208

سینوزیت حاد (Acute sinusitis) باعث می‌شود که فضاهای داخل بینی (سینوس‌ها/ Sinuses) ملتهب و متورم شوند. این مساله در درناژ (Drainage) اختلال ایجاد می‌کند و باعث تجمع مخاط (Mucus) می‌شود. در سینوزیت حاد، ممکن است تنفس از طریق بینی دشوار باشد. ناحیه اطراف چشم و صورت، می‌تواند متورم شده و ممکن است درد ضربان دار صورت یا سردرد بروز کند. سینوزیت حاد، بیشتر در اثر سرماخوردگی (Common cold) ایجاد می‌شود. اگر عفونت باکتریایی (Bacterial infection) ایجاد نشود، اکثر موارد ظرف یک هفته تا 10 روز برطرف می‌شوند. درمان‌های خانگی ممکن است تمام چیزی باشد که برای درمان سینوزیت حاد لازم است. سینوزیتی که با وجود درمان دارویی بیش از 12 هفته طول بکشد، سینوزیت مزمن (Chronic sinusitis) نامیده می شود.

1- علل و فاکتورهای خطر

سینوزیت حاد، اغلب ناشی از سرماخوردگی است که در اثر یک عفونت ویروسی است. در برخی موارد، عفونت با باکتری ایجاد می‌شود. در صورت داشتن موارد زیر ممکن است خطر ابتلا به سینوزیت افزایش یابد:

تب یونجه (Hay fever) یا سایر بیماری‌های آلرژیک (Allergic) که بر سینوس‌ها تأثیر می‌گذارد.
سرماخوردگی معمولی که سینوس‌ها را تحت تاثیر قرار می‌دهد
وجود ناهنجاری مجرای بینی )Nasal passage abnormality(، مانند انحراف تیغه بینی (Deviated nasal septum)، پولیپ بینی Nasal polyps)) یا تومورها
ابتلا به یک عارضه پزشکی مانند فیبروز کیستیک (Cystic fibrosis) یا یک اختلال سیستم ایمنی مانند HIV/AIDS
قرار گرفتن در معرض دود، چه از طریق سیگار کشیدن و چه از طریق قرار گرفتن در معرض دود سیگار دیگران

2- علائم

علائم و نشانه‌های سینوزیت حاد اغلب عبارتند از:

مخاط غلیظ، زرد، یا مایل به سبز از بینی (آبریزش بینی) یا پایین پشت حلق (تخلیه پس از بینیPostnasal drainage / )
انسداد یا گرفتگی بینی (احتقانCongestion / ) که باعث مشکل در تنفس از طریق بینی می‌شود.
درد، حساسیت (Tenderness)، تورم، و فشار در اطراف چشم‌ها، گونه‌ها، بینی، یا پیشانی که هنگام خم شدن بدتر می‌شود.

سایر علائم و نشانه‌ها عبارتند از:

فشار گوش (Ear pressure)
سردرد
دندان درد
تغییر حس بویایی
سرفه کردن (Cough)
مشکل در تنفس
خستگی (Fatigue)
تب (Fever)

3- عوارض

عوارض سینوزیت حاد غیر معمول است و عوارض جدی مربوط به آن نادر است. در صورت بروز، عوارض ممکن است شامل موارد زیر باشد:

سینوزیت مزمن. سینوزیت حاد ممکن است بعلت شعله‌ور شدن یک مشکل طولانی‌مدت به نام سینوزیت مزمن باشد. سینوزیت مزمن بیش از 12 هفته طول می‌کشد.
مننژیت (Meningitis). این عفونت باعث التهاب غشاها و مایع اطراف مغز و نخاع می‌شود.
سایر عفونت‌ها. به‌طور غیرمعمول، عفونت می‌تواند به استخوان‌ها (استئومیلیتOsteomyelitis / ) یا پوست (سلولیتCellulitis / ) سرایت کند.
مشکلات بینایی. اگر عفونت به حدقه چشم سرایت کند، می‌تواند باعث کاهش بینایی یا حتی کوری شود که می‌تواند دائمی باشد.

4- تشخیص

پزشک در مورد علائم سوال می‌پرسد. پزشک ممکن است در بینی و صورت احساس حساسیت (Tenderness) کند و به داخل بینی نگاه کند. پزشک معمولاً می‌تواند تشخیص را بر اساس معاینه فیزیکی انجام دهد. سایر روش‌هایی که ممکن است برای تشخیص سینوزیت حاد و رد سایر بیماری‌ها مورد استفاده قرار گیرد عبارتند از:

اندوسکوپی بینی (Nasal endoscopy)
مطالعات تصویربرداری (Imaging studies)
نمونه‌گیری از بینی و سینوس
تست آلرژی

5- رویکردهای درمانی و مراقبتی

اکثر موارد سینوزیت حاد خود به خود بهبود می‌یابند. تکنیک‌های خودمراقبتی معمولاً تنها چیزی است که برای کاهش علائم مورد نیاز است.
-درمان‌هایی برای تسکین علائم

اسپری بینی سالین (Saline nasal spray)
کورتیکواستروئیدهای بینی (Nasal corticosteroids). مانند فلوتیکازون (Fluticasone)، بودزوناید (Budesonide)، مومتازون (Mometasone) و بکلومتازون (Beclomethasone)
ضد احتقان‌ها (Decongestants)
داروهای آلرژی (Allergy medications)
مسکن‌های OTC، مانند استامینوفن (Acetaminophen)، ایبوپروفن (Ibuprofen)، یا آسپرین (Aspirin)

هنگام دادن آسپرین به کودکان یا نوجوانان احتیاط شود. اگرچه آسپرین برای استفاده در کودکان بزرگتر از 3 سال تایید شده است، کودکان و نوجوانانی که از آبله مرغان (Chickenpox) یا علائم شبه آنفولانزا بهبود می‌یابند هرگز نباید آسپرین مصرف کنند. این به این دلیل است که مصرف آسپرین با سندرم ری (Reye's syndrome)، که یک وضعیت نادر اما خطرناک است، با این کودکان ارتباط دارد.

-آنتی‌بیوتیک‌ها
معمولاً برای درمان سینوزیت حاد نیازی به آنتی‌بیوتیک نیست، زیرا معمولاً توسط ویروس ایجاد می‌شود نه باکتری. حتی اگر سینوزیت حاد بعلت باکتری باشد، ممکن است بدون درمان برطرف شود. پزشک ممکن است قبل از تجویز آنتی‌بیوتیک منتظر بماند و ببیند که آیا سینوزیت حاد بدتر می‌شود یا خیر. با این حال، در صورت وجود علائم شدید، پیشرونده یا مداوم ممکن است به آنتی‌بیوتیک نیاز باشد. در صورت تجویز آنتی‌بیوتیک، حتماً کل دوره حتی پس از بهبود علائم باید سپری شود. اگر مصرف آنها خیلی زود قطع شود، علائم ممکن است عود کند.

-ایمونوتراپی((Immunotherapy
اگر آلرژی به تشدید سینوزیت کمک می‌کند، ایمونوتراپی که به کاهش واکنش بدن به آلرژن‌های خاص کمک می‌کند، ممکن است به درمان علائم کمک کند.

برخی اقدامات مراقبتی برای کمک به کاهش خطر ابتلا به سینوزیت حاد:

اجتناب از ابتلا به عفونت‌های دستگاه تنفسی فوقانی. خودداری از مواجهه با فرد سرماخورده یا مبتلا به عفونت‌های دیگر. شستشوی مکرر دست‌ها با آب و صابون، به خصوص قبل از غذا.
مدیریت آلرژی، از طریق مشورت با پزشک برای کنترل علائم.
پرهیز از دود سیگار و هوای آلوده. دود تنباکو و سایر آلاینده‌ها می‌توانند ریه‌ها و مجرای بینی را تحریک و ملتهب کنند.
استفاده از یک مرطوب کننده. اگر هوای خانه خشک است، مرطوب نمودن هوا ممکن است به جلوگیری از سینوزیت کمک کند. با تمیز کردن منظم و دقیق، دستگاه رطوبت‌ساز تمیز و بدون کپک باقی می‌ماند.
استراحت کردن. این به بدن کمک می‌کند تا با عفونت مبارزه کند و روند بهبودی تسریع شود.
نوشیدن فراوان مایعات.
استفاده از کمپرس گرم. کمپرس گرم روی بینی و پیشانی ممکن است به کاهش فشار در سینوس‌ها کمک کند.
مرطوب نمودن حفره‌های سینوسی.
شستشوی مجاری بینی.