کیست کلیه

تاریخ انتشار: 1401/09/20 خواندن 10 دقیقه eye

277

کیست‌های کلیه (Kidney cysts) کیسه‌های گردی از مایع هستند که روی کلیه‌ها یا درون آنها تشکیل می‌شوند. کیست کلیه ممکن است با اختلالاتی که می‌تواند عملکرد کلیه را مختل کند، ایجاد شود. اما غالبا، کیست‌های کلیه از نوعی به نام کیست ساده کلیه (Simple kidney cysts) هستند. کیست‌های ساده کلیه، سرطانی (Cancer) نیستند و به ندرت مشکل ایجاد می‌کنند. مشخص نیست چه چیزی باعث ایجاد کیست‌های ساده کلیه می‌شود. اغلب، یک کیست در سطح یک کلیه ایجاد می‌شود. اما بیش از یک کیست می‌تواند روی یکی یا هر دوی کلیه‌ها ظاهر شود. کیست‌های ساده کلیه مشابه کیست‌هایی که با بیماری کلیه پلی‌کیستیک (Polycystic kidney disease) ایجاد می‌شوند، نیستند. همچنین، کیست‌های ساده با انواع کیست‌های پیچیده (Complex cysts) فرق دارند. کیست‌های پیچیده برای تغییراتی که می‌تواند سرطانی شود، باید تحت نظر باشد. کیست‌های ساده کلیه اغلب در حین آزمایش تصویربرداری که برای عارضه دیگری توصیه شده است، یافت می‌شوند. معمولاً نیازی به درمان کیست‌های ساده نیست مگر اینکه علائم ایجاد کنند.

1. علل و فاکتورهای خطر

مشخص نیست چه چیزی باعث ایجاد کیست‌های ساده کلیه می‌شود. بر طبق یک نظریه، کیست‌های کلیه زمانی ایجاد می‌شوند که لایه سطحی کلیه ضعیف شده و کیسه‌ای را تشکیل می‌دهد. سپس کیسه با مایع پر شده و جدا می‌شود و به یک کیست تبدیل می‌شود. برخی فاکتورهای خطر عبارتند از:

سن: خطر ابتلا به کیست‌های ساده کلیه با افزایش سن افزایش می‌یابد، اما ممکن است در هر سنی رخ دهند.
جنسیت: کیست‌های ساده کلیه در مردان شایع‌تر است.

2. علائم

کیست‌های ساده کلیه معمولاً علائمی ایجاد نمی‌کنند. اما اگر یک کیست ساده کلیه به اندازه کافی بزرگ شود، علائم ممکن است شامل موارد زیر باشد:

درد مبهم در پشت یا پهلو
تب
درد قسمت فوقانی معده(Stomach)

3. عوارض

گاهی ممکن است کیست کلیه منجر به عوارضی شود، از جمله:

عفونی شدن کیست (An infected cyst). کیست کلیه ممکن است عفونی شده و باعث تب و درد شود.
ترکیدن کیست (A burst cyst). اگر کیست کلیه بترکد، باعث درد شدید در پشت یا پهلو می‌شود. گاهی اوقات ترکیدن کیست ممکن است باعث ایجاد خون در ادرار شود.
انسداد جریان ادرار (Blocked urine flow). اگر کیست کلیه جریان معمول ادرار را مسدود ‌‌کند، ممکن است منجر به تورم کلیه (Kidney swelling) شود.

4. تشخیص

آزمایش‌ها و روش‌های مورد استفاده برای تشخیص کیست‌های ساده کلیه عبارتند از:

تست‌های تصویربرداری (Imaging). انواعی از آزمایش‌های تصویربرداری مانند MRI، CT و سونوگرافی (Ultrasound) اغلب برای تشخیص کیست‌های ساده کلیه استفاده می‌‌‌شوند. آزمایش‌های تصویربرداری می‌‌‌تواند به تعیین کیست یا تومور بودن توده کلیوی کمک کند.
تست‌های عملکرد کلیه (Kidney function tests). آزمایش خون می‌تواند نشان دهد که آیا کیست کلیه بر عملکرد کلیوی تأثیر می‌گذارد یا خیر.

5. رویکردهای درمانی و مراقبتی

-در مواردی که ممکن است نیازی به درمان نباشد:

اگر یک کیست ساده کلیه هیچ علامتی نداشته باشد و بر عملکرد کلیه تأثیری نداشته باشد، ممکن است نیازی به درمان نباشد. در عوض، پزشک ممکن است به فرد توصیه کند که آزمایش‌های تصویربرداری مانند سونوگرافی را در طول زمان انجام دهد تا ببیند آیا کیست کلیه تغییر می‌کند یا خیر.
اگر کیست کلیه تغییر نمود و علائم ایجاد کرد، ممکن است در آن زمان گزینه درمانی انتخاب شود.
گاهی اوقات یک کیست ساده کلیه خود به خود از بین می‌رود.

-درمان کیست‌هایی که علائم ایجاد می‌کنند:
اگر یک کیست ساده کلیه علائم ایجاد کند، پزشک ممکن است درمان را توصیه کند. گزینه‌ها عبارتند از:

پزشک کیست را سوراخ کرده و تخلیه می‌کند، سپس آن را با یک محلول پر می‌کند. محلول باعث ایجاد اسکار (Scarring) می‌شود و به جلوگیری از پر شدن مجدد کیست با مایع کمک می‌‌کند. ممکن است از الکل یا یک ترکیب شیمیایی به عنوان محلول استفاده شود.

به ندرت، برای کوچک کردن کیست، ممکن است یک سوزن بلند و نازک از طریق پوست و از طریق دیواره کیست کلیه وارد آن شود. سپس مایع را از کیست تخلیه کرده و با محلولی پر می‌کنند تا از تشکیل مجدد آن جلوگیری شود.

جراحی برای برداشتن کیست. کیست بزرگی که علائم ایجاد می‌‌کند می‌تواند نیاز به جراحی داشته باشد. برای دسترسی به کیست، جراح چندین برش کوچک در پوست ایجاد می‌‌کند و ابزار مخصوص و یک دوربین فیلمبرداری کوچک را وارد می‌‌کند.

در زمان تماشای یک مانیتور ویدئویی در اتاق عمل، جراح ابزارها را به سمت کلیه هدایت می‌‌کند و از آنها برای تخلیه مایع کیست استفاده می‌‌کند. سپس دیواره‌های کیست بریده می‌‌‌شوند یا سوزانده می‌شوند. برای کیست‌های ساده به ندرت جراحی انجام می‌شود. این روش اغلب برای کیست‌های پیچیده با تغییراتی که ممکن است سرطانی باشد استفاده می‌شود.
برخی از اقدامات برای درمان کیست کلیه ممکن است نیاز به بستری کوتاه مدت در بیمارستان داشته باشد. برخی از رویکردهای مراقبتی عبارتند از: