دندان قروچه

تاریخ انتشار: 1402/01/19 خواندن 10 دقیقه eye

417

براکسیسم یا دندان قروچه (Bruxism) وضعیتی است که در آن فرد دندان‌هایش را به هم می‌ساید، قروچه می‌کند، یا به هم فشار می‌دهد. اگر فردی دندان قروچه دارد:

ممکن است به طور ناخودآگاه هنگام بیداری دندان‌های خود را به هم بفشارد (براکسیسم بیداریAwake bruxism /)

یا در هنگام خواب آنها را به هم بفشارد (براکسیسم در خوابSleep bruxism / ).

دندان قروچه در خواب، یک اختلال حرکتی مرتبط با خواب در نظر گرفته می‌شود. افرادی که در طول خواب دندان‌های خود را روی هم فشار می‌دهند (بروکسBrux /)، بیشتر در معرض سایر اختلالات خواب، مانند خروپف (Snoring) و وقفه در تنفس (آپنه خوابSleep apnea/) هستند. دندان قروچه خفیف ممکن است نیازی به درمان نداشته باشد. با این حال، در برخی از افراد، دندان قروچه می‌تواند به قدری مداوم و شدید باشد که منجر به اختلالات فک، سردرد، آسیب دندان‌ها و سایر مشکلات شود. از آنجایی که ممکن است فردی دندان قروچه در خواب داشته باشد و تا زمان بروز عوارض از آن بی خبر باشد، دانستن علائم و نشانه‌های دندان قروچه اهمیت دارد.

1- علل و فاکتورهای خطر

پزشکان به طور کامل نمی‌دانند که چه چیزی باعث دندان قروچه می‌شود، اما ممکن است به دلیل ترکیبی از عوامل فیزیکی، روانی و ژنتیکی باشد:

دندان قروچه بیداری ممکن است به دلیل احساساتی مانند اضطراب، استرس، عصبانیت، ناامیدی یا تنش باشد. یا ممکن است یک استراتژی سازشی یا یک عادت در حین تمرکز عمیق باشد.
دندان قروچه خواب ممکن است یک فعالیت جویدنی مرتبط با خواب باشد که با برانگیختگی در طول خواب همراه است.

برخی عوامل خطر که ابتلا به دندان قروچه را افزایش می‌دهند:

استرس. افزایش اضطراب، استرس، خشم، و ناامیدی می‌تواند منجر به دندان قروچه شود.
سن. دندان قروچه در کودکان خردسال شایع است، اما معمولاً در بزرگسالی از بین می‌رود.
نوع شخصیت. داشتن تیپ شخصیتی پرخاشگر، رقابتی یا بیش فعال می‌تواند خطر ابتلا به دندان قروچه را افزایش دهد.
داروها و سایر مواد. دندان قروچه ممکن است یک عارضه جانبی غیر معمول برخی از داروهای روانپزشکی (Psychiatric)، مانند برخی داروهای ضد افسردگی باشد. سیگار کشیدن، نوشیدن نوشیدنی‌های کافئین‌دار یا الکل، یا استفاده از داروهای تفریحی (Recreational) می‌‌تواندخطر ابتلا به دندان قروچه را افزایش دهد.
سابقه دندان قروچه در اعضای خانواده. دندان قروچه خواب معمولاً در اعضای خانواده‌ رخ می‌دهد. اگر فردی دندان قروچه دارد، سایر اعضای خانواده نیز ممکن است دندان قروچه یا سابقه آن را داشته باشند.
سایر اختلالات. دندان قروچه می‌تواند با برخی از اختلالات پزشکی و سلامت روان مانند بیماری پارکینسون (Parkinson's)، زوال عقل )Dementia(، اختلال رفلاکس معده به مری (GERD)، صرع )Epilepsy(، وحشت شبانه )Night terrors(، اختلالات مرتبط با خواب مانند آپنه خواب )Sleep apnea(، و اختلال کمبود توجه/بیش فعالی (Attention-deficit/hyperactivity disorder /ADHD) مرتبط باشد .

2- علائم
علائم و نشانه‌های دندان قروچه ممکن است شامل موارد زیر باشد:

دندان قروچه یا فشردن دندان‌ها، که ممکن است به اندازه‌ای صدا داشته باشد که شریک خواب را بیدار کند
دندان‌هایی که صاف، شکسته، بریده شده یا لق شده‌اند
فرسودگی مینای دندان، لایه‌های عمیق‌تر دندان را آشکار می‌کند
افزایش درد یا حساسیت دندان
خستگی یا سفتی عضلات فک، یا فکِ قفل شده که به طور کامل باز یا بسته نمی‌شود
درد فک، گردن، یا صورت
دردی که شبیه گوش درد است، اگرچه در واقع گوش مشکلی ندارد
سردرد مبهمی که از شقیقه‌ها شروع می‌شود
اختلال در خواب

3- عوارض

در بیشتر موارد، دندان قروچه عوارض جدی ایجاد نمی‌کند. اما دندان قروچه شدید ممکن است منجر به موارد زیر شود:

آسیب به دندان‌ها، ترمیم‌ها (Restorations)، تاج دندان یا فک
سردردهای تنشی (Tension-type)
درد شدید صورت یا فک
اختلالاتی که در مفاصل گیجگاهی فکی (Temporomandibular joints / TMJs) که درست در جلوی گوش قرار دارد، رخ می‌دهد، که ممکن است هنگام باز و بسته کردن دهان صدای کلیک کردن به نظر برسد.

4- تشخیص

در طول معاینات منظم دندانپزشکی، دندانپزشک احتمالاً علائم دندان قروچه را بررسی می‌کند.
اگر دندانپزشک مشکوک به دندان قروچه باشد، سعی می‌کند با پرسیدن سوالاتی در مورد سلامت کلی دندان، داروها، برنامه‌های روزانه و عادات خواب، علت آن را مشخص کند.
ارجاع به سایر متخصصین: اگر دندان قروچه به مشکلات عمده خواب مربوط می‌شود، ممکن است پزشک متخصص خواب را توصیه کند. اگر دندان قروچه مربوط به اضطراب یا سایر مسائل روانی باشد، ممکن است به یک درمانگر یا مشاور مجاز ارجاع دهد.

5- رویکردهای درمانی و مراقبتی

در بسیاری از موارد، درمان لازم نیست. دندان قروچه در بسیاری از کودکان بدون انجام روند درمانی رفع می‌شود و بسیاری از بزرگسالان آنقدر دندان را فشار نمی‌دهند که نیاز به درمان داشته باشند. با این حال، اگر مشکل شدید باشد، گزینه‌ها شامل رویکردهای دندانپزشکی، درمان‌ها و داروها برای جلوگیری از آسیب بیشتر دندان و تسکین درد یا ناراحتی فک است.
رویکردهای دندانپزشکی

آتل (Splints) و محافظ دهان (Mouth guards).
ترمیم دندان (Dental correction).

رویکردهای دیگر

مدیریت استرس یا اضطراب
تغییر رفتار و عادت
بیوفیدبک (Biofeedback)

داروها

شل کننده‌های عضلانی
تزریق بوتاکس.
دارو برای اضطراب یا استرس.

درمان اختلالات مرتبط

داروها. اگر دندان قروچه به عنوان یک عارضه جانبی دارو ایجاد شود، پزشک ممکن است دارو را تغییر دهد یا داروی دیگری را تجویز کند.
اختلالات مرتبط با خواب. پرداختن به اختلالات مرتبط با خواب مانند آپنه خواب ممکن است دندان قروچه خواب را بهبود بخشد.
شرایط پزشکی. اگر یک بیماری زمینه‌ای مانند بیماری ریفلاکس معده به مری (GERD) به عنوان علت شناخته شود، درمان این وضعیت ممکن است دندان قروچه را بهبود بخشد.